Een volledige dag vogels kijken in Brazo del Este
- 4 dagen geleden
- 5 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 16 uur geleden
Brazo del Este weet je al te verrassen nog voordat je echt begint met verkennen. Het gebied ligt net over de grens van de provincie Cádiz, in de provincie Sevilla, en is een oud zijarm van de rivier de Guadalquivir die tientallen jaren geleden werd afgesloten van de hoofdloop. Wat vandaag overblijft is een uitgestrekt moerasgebied met kanalen, ondiepe lagunes, rijstvelden en rietvelden in een volledig vlak landschap.
Het gebied beslaat meer dan duizend hectare en staat al jarenlang bekend als één van de interessantste plekken voor vogelwaarnemingen in Andalusië. Een deel van de aantrekkingskracht zit in de combinatie van natuurlijke en door mensen aangelegde elementen: verlaten rivierbochten, irrigatiekanalen, landbouwgrond en herstelde moerassen vormen samen een mozaïek van habitats die het hele jaar door grote aantallen vogels aantrekken.
Voor vogelaars is de plek makkelijk toegankelijk en bijzonder lonend. De hoofdweg is breed, goed berijdbaar en lang genoeg om je een hele dag bezig te houden. Zelfs een korte stop kan uitmonden in uren kijken en luisteren. Omdat de waterstand varieert per seizoen en afhankelijk is van de rijstteelt, kan het gebied er van maand tot maand compleet anders uitzien. Wat nooit verandert is de diversiteit—én de hoeveelheid—vogels. Het is het soort plek waar je het autoraam opendraait en meteen voelt dat de dag lang en boeiend gaat worden.
Dat gevoel bleek meteen terecht. Zodra ik aankwam, had ik al ongeveer een dozijn soorten gezien zonder me te verplaatsen: meerdere dwergarenden vlogen rond in cirkels, aalscholvers droogden hun vleugels, tjiftjaffen schoten snel door de lage vegetatie en blauwe reigers stonden onbeweeglijk in het water. In elke richting was wel iets te zien of te horen. Het was duidelijk dat het een intensieve dag zou worden.
Terwijl ik de hoofdweg volgde, verscheen een aaneenschakeling van lagunes, kanalen en ondiepe plassen—elk goed voor zijn eigen fotomomenten. Een groot voordeel van Brazo del Este is hoe dicht alles bij de weg ligt. Veel vogels foerageren op slechts enkele meters afstand en trekken zich weinig aan van auto’s, waardoor gedetailleerde observaties met een verrekijker makkelijk zijn. Een telescoop is handig wanneer vogels verder tussen het riet zitten of wanneer je de verre wateroppervlakten wilt afspeuren, maar meestal volstaan de verrekijkers ruimschoots.
Wat me deze keer vooral opviel, was de gigantische hoeveelheid vogels. Ik zie zelden zulke concentraties, zelfs niet in andere bekende hotspots. Grote groepen Spaanse mussen bewogen onrustig tussen de velden door en vormden een constant achtergrondgeluid. Hoger in de lucht verschenen regelmatig duizenden zwarte ibissen, die samen levende wolken vormden die van vorm en richting bleven veranderen, soms gemengd met koereigers of kleine zilverreigers.
Het was hypnotiserend om te zien hoe ze samenkwamen, uit elkaar vlogen en weer reorganiseerden. Zulke beelden associeer je snel met Doñana of La Janda, maar Brazo del Este doet daar zeker niet voor onder en overtreft die plaatsen misschien wel.
Even indrukwekkend was het aantal steltkluten. Het is geen zeldzame soort voor iemand die regelmatig wetlands bezoekt, maar honderden bij elkaar zien is toch behoorlijk indrukwekkend. Hun hoge roepjes klonken over het water terwijl ze zich in losse groepen verplaatsten, hun lange roze poten weerspiegeld in de rustige oppervlakte. Ik kan me geen andere plek herinneren waar ik er zoveel samen heb gezien.
Ook de roofvogels waren bijzonder actief. Bruine kiekendieven gleden voortdurend laag over het riet en veroorzaakten golven van paniek onder de rustende vogels. In het hele gebied telde ik ongeveer een dozijn. Hun aanwezigheid bracht een zekere spanning in het verder rustige landschap. Eén enkele duikbeweging was genoeg om honderden vogels tegelijk op te laten vliegen.
Eén van de meest verrassende momenten van de dag gebeurde toen ik een foto van het landschap aan het maken was. Een diep, brommend geluid vulde de lucht—zo luid dat ik even dacht dat er een vliegtuig aankwam. Maar in plaats daarvan dook er een groep van ongeveer veertig zwarte ibissen in een steile val naar beneden, waarbij hun vleugels een vreemd, vibrerend geluid maakten. Het was rauw en wild, totaal anders dan de geluiden van andere vogelgroepen. Ze trokken samen naar een lagune en spreidden zich pas vlak boven het water opnieuw uit. Het duurde misschien tien seconden, maar het was een moment dat me de rest van de dag bijbleef.
Ondanks het late najaar voelde de dag verrassend mild aan—bijna als een vroege lentedag. Met weinig wind, zachte temperaturen en heldere lucht vloog de tijd voorbij. De zichtbaarheid was uitzonderlijk: tot mijn verbazing kon ik vanaf dit vlakke moerasgebied de bergen van Grazalema duidelijk zien liggen, zo’n vijftig kilometer verderop. Hun silhouet herinnerde me aan een eerdere tocht naar El Torreón, de hoogste piek van de provincie Cádiz. Het contrast tussen die ruige bergketen en de rustige horizontale moerassen was prachtig om te zien.
Hoe langer ik bleef, hoe moeilijker het werd om te vertrekken. Brazo del Este is zo'n plek waar de tijd lijkt te vliegen. Je denkt dat je een uur bezig bent, en ineens zijn er drie voorbij. Meermaals stapte ik uit de auto om gewoon even te luisteren naar het zachte geroezemoes van de vogels en de veranderende vormen van de formaties in de lucht te bekijken. Het is niet moeilijk te snappen waarom veel vogelaars water en eten meenemen en de hele dag blijven rondrijden. Er gebeurt altijd wel iets in één van de vele hoekjes van het gebied.
In totaal bracht ik meer dan zeven uur door met rondrijden, fotograferen en observeren. De enige reden dat ik uiteindelijk terugreed, was de ondergaande zon.
Het gouden licht viel op het riet en op de laatste groepjes zwarte ibissen die naar hun slaapplaats trokken, een rustige afsluiting van een levendige dag. Terwijl ik het gebied verliet, had ik hetzelfde gevoel dat veel bezoekers hebben na Brazo del Este: ik kom hier zeker terug.
Opmerkingen